انواع قیر در محوطه سازی

انواع قیر :

قیر یا بصورت طبیعی از معادن قیر استخراج می شود یا از پسمانده تبخیر نفت خام بدست می آید. قیر طبیعییا در سنگهای قیر یافت می شود و یا از دریاچه های قیر بدست می آید. قیر طبیعی در تاثیر تبخیر روغن های سبک و نفت خامی که از منابع نت زیرزمینی به طرف بالا نفوذ می نماید در مجاورت هوا و تابش آفتاب قرار می گیرد بوجود می آید.
انواع قیر نفتی :

محوطه سازی

قیر خالص : قیر های نفتی خالص از پسمانده پالایش نفت خام در برجهای تقطیر بدست می آید. در حین تقطیر نفت خام روغن های سبک تر در درجه گرما پایین تر تبخیر شده و با بالا رفتن درجه گرما روغن های سنگین تر از ان جدا می شوند. آنچه که در این برجها باقی می ماند، قیر خالص است .

قیر های دمیده: این نوع قیر ها از دمیدن هوای داغ به قیر خالص در وهله انتها عمل تصفیه بدست می آید. قیرهای دمیده حساسیت کمتر نسبت به تغییرات درجه گرما دارند. لذا در گرما های بالاتر بسیار زیاد بهتر است قیر اولیه حلات سخت را حفظ می کنند. در راه سازی از قیر های دمیده جهت پر کردن ترک های رو سازی همين طور حفرات و فضاهای خالی زیر دالهای بتنی مصرف می شوند.

قیر های محلول : قیر محلول یا قیر مخلوط از حل کردن قیر های خالص در روغنهای نفتی مثل بنزین،نفت،گاز یا نفت کوره بدست می آید. هر اندازه تعداد روغن های نفتی در قیر محلول بیشتر باشد، روانی آن بیشتر کند روحی آن کمتر خواهد بود. نوع روغن نفتی مورد استفاده در قیر های محلول در سرعت گرفتن آنها تأثیر دارد. اگر از بنزین برای حل کردن قیر خالص مصرف شود،قیر مایع بدست آمده را قیر تند گیر گویند و اگر از نفت برای حل کردن قیر خالص استفاده شود قیر مایع حاصل را نماید گیر گویند. هرگاه از روغن های سنگین تر مثل نفت گاز یا نفت کوره مصرف شود، در محلول حاصل قیر دیر گیر گفته می شود.

تست ات قیر :
تست درجه نفوذ : این تست برای تعیین سختی نسبی قیر های خالص قیر های دمیده بکار می رود. طبق تعریف درجه نفوذ قیر میزان طولی بر حسب دهم میلیمتر است که سوزن استانداردی با شکل معین در مدت ۵ ثانیه تحت تاثیر وزنه ۱۰ گرمی در قیر مورد آزمایش که درجه گرما آن ۲۵ درجه سانتیگرا د است فرو رود. درجه نفوذ کمتر نشاندهنده سخت تر بودن قیر درجه نفوذ بیشتر نشانگر نرم تر بودن قیر است.

تست نماید روانی : این آزمایش برای تعیین ویژگی روانی قیر ها در درجه گرما های بالا صورت می گیرد.

آزمایش درجه اشتعال : درجه اشتعال قیر ها درجه گرما ی است که وقتی گرمای قیر به آن درجه می رسد با نزدیک کردن شعله ای به سطح آزاد قیرسطح آن آتش می گیرد. انجام این آزمایش از آن جهت با اهمیت زیاد است که با تعیین درجه اشتعال قیر حداکثر درجه گرما ی را که در آن می توان قیر را بدون تهدید آتش سوزی کرد بدست می آید.

آزمایش تعیین درجه نرمی قیر : بمنظور مقایسه حساسیت قیر ها نسبت به تغییرات درجه گرما تست تعیین درجه نرمی انجام می شود.

گزینش نوع قیر جهت مصارف روسازی :
اگر درجه گرما متوسط سالیانه منطقه ای زیاد باشد می بایست از قیر نماید روان تری برای ساختن روسازی آسفالت استفاده کرد. هر اندازه تعداد وزن وسایل نقلیه بیشتر باشد می بایست از قیر نماید روان تری برای ساختن مخلوط های قیری استفاده کرد. هر اندازه تخلخل سطح بیشتر باشد می بایست از قیر محلول نماید روانتری استفاده کرد. بهتر است در مناطق آب هوای سرد و خشک از قیرهای محلول در آب و هوای مرطوب با مصالح سنگی مرطوب از امولسیون قیر مصرف کرد. از مخلوط کردن قیر در آب به یاری یک ماده امولسیون ساز، امولسیون قیر بدست می آید.

آسفالت :
مخلوط های قیری که به نام آسفالت موسومند از اختلاط قیر مصالح سنگی بوجود می آیند. آسفالت ها انواع مختلف ی دارند از آنها جهت ساختن لایه های رویه اساس و زیر اساس روسازی راهها استفاده می شود. معمولا به دو پارت تقسیم می شوند:آسفالت های سرد و آسفالت های گرم

-آسفالت سرد : به مخلوطی از مصالح سنگی و قیر محلول یا قیر خالص اطلاق می شود. که اختلاط مصالح آن در درجه گرما محیط صورت می گیرد. در برخي مواقع ممکن است فقط نیاز به گرم کردن قیر باشد ولی مصالح گرما داده نمی شود. این نوع آسفالت یک لایه نازک رویه آسفالتی است که برای راههای فرعی و راههای اصلی و خیابان ها که میزان تردد در آنها کم است به کار می رود. مصالح سنگی به کار رفته می بایست تمیز، سخت بادوام بوده و از شن و ماسه شکسته یا سنگهای کوهی تهیه شود. طبق آیین نامه می بایست اندازه دانه های بزرگتر مصالح حداکثر ۱۲ میلیمتر باشد چون در غیر این صورت سطح آسفالت بیشتر از میزان زبر شده و در اثر تردد وسایل نقلیه سر صوت زیاد ی ایجاد می شود.
قیر مناسب جهت تهیه آسفالت سرد قیر های خالص با درجه نفوذ زیاد قیر های محلول امولسیون قیر است . آسفالت های سرد حاوی ۳ نوع می باشند :آسفالت سرد پیش اندود آسفالت سرد پرودمیکس

-آسفالت گرم : ترکیبی است از مصالح سنگی مرغوب خوب دانه بندی شده با حداقل فضای خالی و قیر خالصی که سطح دانه ها را اندود کرده آنها را به یکدیگر چسبانده است. آسفالت گرم در کارخانه در دمای ۸۰ تا ۱۷۰ درجه سانتیگراد تهیه شده و در همین درجه گرما در سطح راه پخش کوبیده می شود. مصالح سنگ بتن آسفالتی حاوی مصالح ریز دانه، درشت دانه و گرد سنگ ( فیلر) هستند .
گرد سنگ یا فیلر به مصالحی اطلاق می شود که از الک نمره ۲۰۰ عبور کردن کرده حداکثر قطر آن کوچکتر از ۰۹/۰ میلیمتر است . مهمترین نقش فیلر در بتن آسفالتی این است که سبب افزایش عمق روسازی و ازدیاد پایداری آن در مساوی تأثیر های آب بر ارتقا قدرت باربری، کاهش تغییر شکل بتنی، بیشتر شدن پایداری فشاری و برشی لایه می شود.
قیر مصرفی در بتن آسفالتی باید از نوع قیر خالص با درجه نفوذ بالا باشد که از تقطیر مستقیم مواد نفتی حاصل می شود. اصولا قیر با درجه نفوذ کمتر جهت محورهایی با ترافیک سنگین آب و هوای گرم و خشک قیر با درجه نفوذ بیشتر برای ترافیک سبک با آب هوای سرد پیشنهاد می شود.
افزایش استقامت بتن آسفالتی با ارتقا نسبت درصد قیر مصرفی تا رسیدن استقامت به میزان حداکثر ادامه یافته و بعد از آن با افزایش قیر از استقامت بتن آسفالتی بشدت کاسته می شود.

اجرای یک لایه بتن آسفالتی یا آسفالت گرم حاوی مراحل زیر است:

آماده کردن سطح راه : لایه آسفالتی ممکن است بر رویه یک لایه آسفالتی یا بتنی یا لایه غیر آسفالتی مانند قشر های شنی ساخته شود. در این حالت می بایست بستر کار از هر گونه مواد خارجی مانند گل و لای و گرد خاک پاک شده سطح راه عاری از مصالح شل کنده شده باشد.

اندود نفوذی یا پرمیکت : در موارد ی که لایه بتن آسفالتی بر روی یک لایه غیر آسفالتی ساخته می شود،می بایست سطح غیر آسفالتی موجود قبل از اجرای لایه بتن آسفالتی قیر پاشی شود. این قشر نازک قیر به نام اندود نفوذی یا پرمیکت معروف است.
میزان قیر مصرفی با توجه به تخلخل قشر اساس بین ۸/۰ تا ۲ کیلوگرم در مترمربع تاخیر می نماید . اجرای اندود نفوذی باید در مواقعی انجام شود که هوا بارانی و مه آلود نبوده سطح راه خشک رطوبت جزیی باشد.

اندود سطحی یا تک کت : لایه نازک از امولسیون قیری یا قیر خالص با درجه نفوذی خیلی یا قیر تندگیر که بین دو لایه رویه یا توپکا و لایه آستر یا بیندر قرار گرفته تا دو لایه آسفالتی به بهتر ی به یکدیگر بچسبد که به آن اندود سطحی یا تک کت گفته می شود. میزان این اندود همواره بین ۲/۰ تا ۶/۰ کیلوگرم در متر مربع متغیر است .